در این مطلب می خواهیم بدانیم چرا برخی از افراد پرموترند و چگونه می توانیم از شر موهای زائد رها شویم. دکتر کامران جزایری، متخصص بیماری های پوست و مو بیشتر در این باره برایمان توضیح می دهد.

الگوی رشد مو در بدن افراد چگونه است؟
رویش مودر هر دو جنس در نقاط مختلف بدن متفاوت است. مثلا موی ناحیه سر، فاز رشد سریع تر و فاز استراحت کوتاه تری دارد و به همین دلیل تا یک متر هم می تواند رشد کند. طول دوره رشد موهای ابرو یا بدن کوتاه تر است و در یک طول خاصی متوقف می شود.

علت تفاوت الگوی رشد مو در مردان و زنان چیست؟
این تفاوت در دو جنس به علت پاسخ به هورمون ها یعنی آندروژن ها یا همان هورمون های مردانه است. آندروژن ها بعد از سن بلوغ ترشح می شوند و صفاتی را در مردان به وجود می آورند که این دو جنس را از هم متفاوت می کند. رویش مو در مردان در نقاطی رخ می دهد که فولیکول ها به هورمون حساس هستند. نقاط حساس به رویش مو در مردان سینه، صورت،زیر شکم وکشاله ران است ولی در خانم هایی که سالم هستند و مشکلی ندارند آندورژن بسیار کم است و این رویش اتفاق نمی افتد.

مهم ترین نقش موی بدن چیست؟
مهم ترین نقش آن به فرآیند ترمیم مربوط است. وقتی پوست بر اثر بریدگی، سوختگی یا جراحی آسیب می بیند، سلول های زایا در ریشه موها مانند یک منبع عمل می کنند و بعد از آسیب به پوست (البته از نوع سطحی) از درون ریشه موها سلول های جدید رویش پیدا می کنند و ناحیه ترمیم می شود. در کنار مو غده چربی سباسه وجود دارد. این غده نقش نرم کنندگی دارد.

چرا برخی افراد بویژه خانم ها به طور ناگهانی دچار پرمویی می شوند؟
هیرسوتیسم یکی از مهم ترین بیماری هایی است که در زنان دیده می شود. این موها به طور طبیعی نباید در بدن یک خانم دیده شود مثلا رویش مو در پشت لب، چانه، سینه، زیر ناف، کشاله ران را در مردان مشاهده می کنیم. ولی در زنانی که مشکلات هورمونی پیدا می کنند در این نواحی موهای ضخیم و زبر شروع به رشد می کنند.

چه افرادی به هیرسوتیسم مبتلا می شوند؟
یکی از شایع ترین علل هیرسوتیسم، تخمدان پلی کیستیـک است. کیست های متعدد مانع تخمک گذاری می شوند و تغییرات هورمونی به وجود می آورند. در این اختلال هورمونی سطح آندروژن ها بالا می رود. البته هیرسوتیسم می تواند به علت تومورهای تخمدان یا اختلال در غده فوق کلیوی هم باشد. گاه دلیل خاصی برای آن پیدا نمی شود. یعنی ممکن است همه آزمایش های درخواست شده از بیمار کاملا طبیعی باشد، اما فراموش نکنیم در برخی از نژاد ها خانم ها پر مو هستند. یکی از این نژادها، نژاد ایرانی است و اغلب خانم های ایرانی از کودکی پر مو هستند بدون این که هیچ اختلال هورمونی در آنها وجود داشته باشد. گاهی اوقات رویش مو در نقاطی دیده می شود که اصلا به هورمون حساس نیستند و در اثر مصرف برخی داروها اتفاق می افتد یا ارثی است که می تواند نشانه ای از یک بیماری درونی باشد و باید جدی گرفته شود. در هر صورت رویش موی ناگهانی در هر فردی به پیگیری نیاز دارد.

از افزایش مو گفتیم، اما آیا کاهش مو در بدن، ممکن است خود به خود اتفاق بیفتد؟
این کاهش،معمولا در سر اتفاق می افتد و موهای بدن خودبه خود کاهش نمی یابند. ریزش مو در سر هم در مردان و هم در زنان مشاهده می شود که همان طاسی نام دارد. گاهی هم به صورت تکه ای می ریزد که در اثر استرس یا عفونت های قارچی است. بیماری های تب دار، جراحی، خونریزی، سقط جنین و شوک می توانند باعث ریزش مو در سر شوند. این ریزش ها جبران می شوند و دائمی نیستند و فرد بتدریج به حالت قبل برمی گردد.

چگونه باید موهای زائد را از بین برد؟
تمام افرادی که پرمو هستند، می توانند موهای زائد بدن را از بین ببرند، اما نه به طور کامل. ولی باید اختلالات هورمونی و بیماری های درونی مشخص و کنترل شود. امروزه متداول ترین و سریع ترین روش برای از بین بردن موها لیزر است. لیزر در واقع نوری است که به ناحیه پرمو تابانده می شود. این نور به داخل پوست نفوذ کرده و ریشه مو را که حاوی رنگدانه است حرارت می دهد. در اثر داغ شدن، ریشه سلول های زایا آسیب دیده و مو از بین می رود. انواع لیزرها وجود دارد که هر یک طول موج مختلفی دارند ولی با مکانیسم مشترکی عمل می کنند. عملکرد لیزر از روش های قدیمی مانند سوزاندن مو و... بسیار موفق تر است.

آیا با یک بار لیزر، موها کاملا از بین می روند؟
این روش ها دائمی نیستند و گاهی می بینیم بیمار با این شکایت که موهای لیزر شده دوباره رشد کرده اند به ما مراجعه می کند. با تکنولوژی امروزی می توانیم بگوییم که 60 تا 70 درصد موها با تکرار لیزر کم می شوند ولی به طور کامل از بین نمی روند. لیزر تعدادی از موها را کاملا نازک و ظریف می کند و تعدادی را هم از بین می برد. ولی ما هنوز روش قطع دائمی برای از بین بردن موها پیدا نکرده ایم. هر چند سیستم های لیزری می توانند بسیار کمک کننده باشند و رویش و طول دوره رشد را کاهش می دهند.

پس تبلیغاتی که درباره از بین بردن کامل موهای بدن با لیزر دیده می شود صحت ندارد؟
بله این ادعا غلط است و لیزر به جلسات متعدد و تکرار نیاز دارد و با قطعیت نمی توان گفت که موها کاملا از بین می رود.